Produkcja jednostkowa – czym jest?
Produkcja jednostkowa to rodzaj produkcji, w której wytwarzane są pojedyncze wyroby pod zamówienie klienta. Każdy produkt jest dostosowywany do indywidualnych potrzeb i często wymaga odrębnego procesu projektowego i wykonania. Produkcja jednostkowa charakteryzuje się dużą elastycznością, a każda jednostka może znacząco różnić się od pozostałych. Wyroby te mogą charakteryzować się dużą złożonością: np. maszyny na podstawie wymagań klienta, czy konstrukcje stalowe.
Jakie są etapy produkcji jednostkowej?
Kalkulacja ofertowa produktu
Na podstawie wymagań przedstawionych przez klienta kalkulowana jest cena ofertowa produktu. Kalkulacja często obejmuje materiały, robociznę, narzuty oraz planowany zysk.
Projektowanie wyrobu
Po wpłynięciu zamówienia lub podpisaniu umowa produkcja jednostkowa zaczyna się od uzgodnienia szczegółowych wymagań z klientem i zaprojektowania wyrobu na ich podstawie. Proces projektowania może przebiegać dwojako:
- na podstawie specyfikacji przekazanej przez klienta: klient dostarcza firmie szczegółowe wytyczne dotyczące produktu, takie jak wymiary, materiały, funkcje, a czasem również gotowe modele CAD. Na tej podstawie inżynierowie dopasowują projekt do możliwości produkcyjnych zakładu;
- bazując na wiedzy własnych specjalistów.
Opracowanie BOM i technologii
Kolejnym kluczowym etapem jest opracowanie BOM (Bill of Materials), czyli dokładnej listy materiałów potrzebnych do wykonania produktu. BOM to dokument, który obejmuje listę surowców i materiałów; komponenty i podzespoły; specyfikacje techniczne oraz wykaz dostawców i podwykonawców.
Po stworzeniu BOM, opracowuje się technologię produkcji. Technologia ta opisuje szczegółowo, jak ma przebiegać proces produkcji, jakie maszyny i narzędzia będą używane, a także jakie procedury kontrolne będą stosowane. Dane te mogą być importowane z systemów CAD.
Zamawianie materiałów
Po opracowaniu BOM, dział zaopatrzenia przystępuje do zamawiania materiałów. Proces ten może obejmować: wybór dostawców; negocjacje warunków zakupu oraz kontrolę jakości dostaw.
Planowanie i wykonanie produkcji
Gdy materiały zostaną dostarczone, przystępuje się do planowania i realizacji produkcji. Ten etap obejmuje: planowanie procesu produkcji, przydział zasobów; realizację produkcji, kontrolę jakości i testy.
Jak system ERP wspiera zarządzanie produkcją jednostkową?
Zarządzanie produkcją jednostkową w systemie ERP obejmuje następujące elementy.
Automatyzacji tworzenie BOM-u i marszruty
Zacznijmy od tego, że integracja systemu ERP z oprogramowaniem CAD pozwala na bezpośrednie importowanie danych projektowych i lepsze zarządzanie technologią produkcji. Najważniejszym aspektem w tym kontekście jest proces tworzenia BOM-u i marszruty produkcyjnej, ponieważ wyroby jednostkowe oznaczają się często dużym stopniem złożoności. Warto dodać, że importy z CAD oraz wewnętrzne kreatory ERP pozwalają zaoszczędzić dużo czasu i uniknąć wielu błędów.
Usprawnienie zaopatrzenia na podstawie BOM-u
Zaopatrzenie uwzględniające informacje zawarte w BOM pozwalają szybciej i precyzyjniej składać zamówienia, co jesz szczególnie ważne, gdy na specjalistyczne materiały czeka się długi okres.
Planowanie i harmonogramowanie produkcji
System ERP może pomóc w precyzyjnym planowaniu etapów produkcji, a następnie dostosowaniu harmonogram do potrzeb konkretnego zamówienia uwzględniając bieżącą sytuację na hali. Zarówno nasza firma, jak i odbiorca może znać status realizacji danego zamówienia.
Zarządzanie magazynem
Zarządzanie produkcją jednostkową w systemie ERP, szczególnie w branżach takich jak produkcja maszyn czy konstrukcji, wymaga pełnego traceability, czyli możliwości śledzenia każdego komponentu na każdym etapie procesu produkcyjnego. System ERP zapewnia wsparcie w tym zakresie, rejestrując dokładne dane o pochodzeniu materiałów, seriach produkcyjnych, a także śledząc historię wszystkich operacji na komponentach. Na przykład, w przypadku produkcji maszyn, ERP umożliwia śledzenie od momentu zakupu surowca, przez jego przetworzenie, aż po montaż końcowy. Jeśli pojawi się problem z konkretną partią materiałów, firma może szybko zidentyfikować, w jakich produktach zostały one wykorzystane, co pozwala na efektywniejsze zarządzanie reklamacjami oraz zapewnia zgodność z normami jakości.
Śledzenie kosztów i zasobów
System ERP w zarządzaniu produkcją jednostkową ułatwia monitorowanie kosztów związanych z materiałami, czasem pracy i innymi zasobami, co pozwala lepiej kontrolować budżet i harmonogram. Na przykład, podczas produkcji unikalnej maszyny, ERP rejestruje zużycie materiałów i czas pracy na każdym etapie. Dzięki temu menedżer może na bieżąco sprawdzać, czy koszty i harmonogram są zgodne z planem, a w przypadku opóźnień lub dodatkowych wydatków, szybko reagować i wprowadzać korekty, minimalizując ryzyko przekroczenia budżetu i opóźnień.