W każdej firmie produkcyjnej raporty stają się najważniejszym punktem odniesienia i fundamentem dla podejmowania bieżących decyzji. Innymi słowy, raporty produkcyjne generowane w systemie ERP nie mają wyłącznie funkcji informacyjnej lecz spełniają funkcję narzędzi codziennego zarządzania.
Aby raporty spełniały swą rolę powinny być adekwatne, czyli dopasowane do:
- specyfiki branży,
- profilu firmy produkcyjnej;
- realizowanych procesów;
- wewnętrznych uwarunkowań;
- realnych potrzeb.
W tym artykule znajdziesz przegląd kluczowych raportów produkcyjnych oraz ich krótką charakterystykę. Zapraszamy do lektury.
Rodzaje raportów produkcyjnych
1. Bieżące śledzenie produkcji
Bieżące śledzenie produkcji w systemie ERP umożliwia monitorowanie pracy maszyn i ludzi w czasie rzeczywistym. Dzięki integracji z urządzeniami produkcyjnymi system zbiera dane o działaniu maszyn, takie jak czas pracy, przestoje czy awarie. Jednocześnie rejestruje aktywność pracowników – kto, kiedy i na jakim stanowisku wykonuje zadania. Analizowanie tych danych na bieżąco umożliwia szybkie reagowanie na problemy, np. opóźnienia czy nieefektywne wykorzystanie zasobów. Raporty te są dostępne online, co ułatwia zarządzanie produkcją z dowolnego miejsca. Precyzyjne dane pomagają w optymalizacji procesów, redukcji przestojów i lepszym planowaniu obciążenia, zwiększając ogólną efektywność zakładu.
- Raporty, które prezentują bieżące śledzenie w produkcji wykorzystywane są w każdym zakładzie.
2. Raport PRE-POST
Raport PRE-POST w systemie ERP służy do porównania kalkulacji przedprodukcyjnych z faktycznym wykonaniem. Analizuje kluczowe składowe, takie jak zużycie materiałów, czas pracy maszyn i roboczogodziny pracowników. Na przykład, jeśli plan zakładał użycie 100 kg surowca, a zużyto 110 kg, raport wskaże różnicę i pomoże zidentyfikować przyczyny. To samo dotyczy czasu – porównuje planowanie produkcji oraz harmonogram z rzeczywistymi działaniami. Dzięki temu menedżerowie mogą ocenić, gdzie występują odchylenia, np. w kosztach czy efektywności, i wprowadzić korekty. Raport ten wspiera podejmowanie decyzji i poprawę precyzji przyszłych kalkulacji.
Raporty PRE-POST są szczególnie przydatne tam, gdzie występuje duża zmienność kosztów surowców lub potrzeba precyzyjnego harmonogramowania produkcji. W związku z tym często są wykorzystywane w firmach produkcyjnych w następujących branżach:
- przemysł spożywczy – np. producenci żywności (przetwórstwo mięsa, piekarnie, napoje) do analizy zużycia surowców i optymalizacji procesów;
- przemysł motoryzacyjny/ automotive – producenci części samochodowych lub pojazdów, gdzie kluczowe jest śledzenie materiałów i czasu produkcji;
- przemysł chemiczny – np. produkcja farb, kosmetyków czy nawozów, do kontroli zużycia chemikaliów i efektywności’
- przemysł metalowy i maszynowy – wytwarzanie komponentów stalowych czy maszyn, gdzie monitoruje się zużycie metali i roboczogodziny;
- przemysł tekstylny – produkcja odzieży lub tkanin, do analizy materiałów tekstylnych i czasu pracy maszyn;
- przemysł meblarski – producenci mebli, gdzie porównuje się planowane i rzeczywiste zużycie drewna czy płyt.
3. Wskaźniki OEE dla maszyn
Wskaźnik OEE (Overall Equipment Effectiveness, tj. efektywność ogólna urządzenia) to kluczowy wskaźnik do optymalizacji procesów w produkcji. W systemie ERP mierzy on efektywność maszyn, uwzględniając trzy kluczowe aspekty: dostępność, wydajność i jakość. Dostępność pokazuje, ile czasu maszyna była aktywna w stosunku do planowanego. Wydajność ocenia, czy działała z pełną mocą, a jakość – jaki odsetek wyrobów był zgodny ze standardami. Na przykład, OEE na poziomie 85% oznacza wysoką efektywność, ale raport może wskazać, że przyczyną spadku jest np. częste przestoje. Dane te pozwalają na diagnozowanie problemów i planowanie konserwacji, co zwiększa żywotność sprzętu i minimalizuje straty produkcyjne.
Krótka lista branż, w których najczęściej wykorzystuje się raport OEE:
- przemysł motoryzacyjny . automotive – producenci samochodów i części, do monitorowania linii produkcyjnych i minimalizacji przestojów.
- przemysł spożywczy – zakłady przetwórstwa (np. mleczarnie, browary), gdzie śledzi się wydajność maszyn pakujących czy przetwórczych;
- przemysł farmaceutyczny – produkcja leków, gdzie jakość i ciągłość procesów są krytyczne;
- przemysł elektroniczny – wytwarzanie komponentów i urządzeń, do analizy efektywności precyzyjnych maszyn montażowych;
- przemysł metalowy – huty i zakłady obróbki metali, gdzie ocenia się pracę pieców czy linii cięcia.
- Przemysł tworzyw sztucznych – produkcja opakowań czy detali, do optymalizacji wtryskarek i formowania.
4. Raport wydajności pracowników
Raport wydajności pracowników w ERP dostarcza szczegółowych informacji o ich pracy: jaka operacja została wykonana, na jakim stanowisku, kiedy, z jaką wydajnością i ile sztuk wyprodukowano. Porównuje też planowany czas wykonania zadania z rzeczywistym. Na przykład, jeśli pracownik miał zmontować 50 detali w godzinę, a zrobił 40 w 1,2 godziny, system wskaże odchylenie. Dzięki temu można ocenić, czy problem leży w umiejętnościach, organizacji pracy czy trudności operacji. Raport wspiera zarządzanie zespołem, szkolenia i premiowanie, a także optymalizację procesów produkcyjnych.
- Raporty wydajności pracowników wykorzystywane są w każdym zakładzie.
5. Rozliczenie produkcji
Rozliczenie produkcji w ERP przedstawia wszystkie rzeczywiste koszty – od wynagrodzeń pracowników, przez zużycie materiałów, po koszty maszyn. System pozwala zagłębić się w szczegóły: który pracownik wykonywał daną operację, ile czasu mu to zajęło, jaką partię materiałów o określonej wartości wykorzystano. Na przykład, można sprawdzić, że produkcja 1000 sztuk kosztowała 5000 zł, w tym 2000 zł to materiały, a 1500 zł to robocizna konkretnych osób. Taka precyzja ułatwia kontrolę budżetu, identyfikację nieefektywności i dokładne rozliczanie zleceń, co jest kluczowe dla rentowności przedsiębiorstwa.
- Raporty rozliczania produkcji wykorzystywane są w każdym zakładzie.
6. Produkcja w toku
Raport produkcji w toku (WIP – Work in Progress) jest niezbędny dla celów księgowych. Pokazuje wartość materiałów i pracy zainwestowanych w niezakończoną produkcję oraz stopień jej zaawansowania. Na przykład, jeśli partia jest w 70% gotowa i zużyto na nią 10 000 zł, raport to wykaże, co pozwala na ujęcie tych zmiennych w bilansie. System ERP aktualizuje te dane w czasie rzeczywistym, uwzględniając postępy na poszczególnych etapach. To narzędzie wspiera zarządzanie płynnością finansową i planowanie, minimalizując ryzyko błędów w księgowości i zapewniając zgodność z przepisami.
Raport produkcji w toku (WIP – Work in Progress) jest szczególnie istotny w branżach produkcyjnych, gdzie procesy trwają dłużej, a produkcja rozkłada się na wiele etapów. Nie każda firma go potrzebuje – korzystają z niego głównie te, które mają złożone cykle produkcyjne i muszą precyzyjnie śledzić koszty w toku. Warto dodać, że WIP jest kluczowy tam, gdzie kontrola kosztów w toku i zgodność księgowa mają wysoki priorytet.
Lista branż, w których jest najczęściej wykorzystywany:
- przemysł maszynowy – produkcja maszyn i urządzeń, gdzie montaż trwa długo, a koszty materiałów i robocizny są rozłożone w czasie;
- przemysł stoczniowy – budowa statków, gdzie projekty trwają miesiące lub lata, a WIP pomaga śledzić zaawansowanie i wartość;
- przemysł lotniczy – wytwarzanie samolotów czy komponentów, z uwagi na złożoność i wysokie koszty częściowo ukończonych produktów;
- przemysł budowlany – produkcja prefabrykatów lub elementów konstrukcyjnych, gdzie raporty WIP wspierają rozliczenia etapowe;
- przemysł meblarski – produkcja mebli na zamówienie, gdzie śledzi się wartość materiałów i pracy w niedokończonych zamówieniach;
- przemysł chemiczny – produkcja na dużą skalę (np. farby, tworzywa), gdzie procesy mogą być wieloetapowe i wymagają ciągłej wyceny.
7. Raporty jakościowe
Raporty jakościowe w ERP zestawiają wyroby zgodne i niezgodne z normami, określając przyczyny defektów. Na przykład, jeśli 5% produktów ma wady, system może wskazać, że problemem jest ustawienie maszyny lub jakość surowca. Dane te pochodzą z kontroli jakości na różnych etapach produkcji. Raport pozwala na analizę trendów, np. czy niezgodności rosną w określonych partiach, i szybkie wdrożenie działań korygujących. Dzięki temu firma minimalizuje straty, poprawia standardy i zwiększa zadowolenie klientów, co jest kluczowe w konkurencyjnym środowisku rynkowym.
Raporty jakościowe w systemie ERP są wykorzystywane przede wszystkim w branżach, gdzie jakość produktów ma krytyczne znaczenie dla bezpieczeństwa, zgodności z normami lub satysfakcji klienta. Nie każda firma produkcyjna ich potrzebuje w równym stopniu – bardziej korzystają z nich sektory o wysokich wymaganiach jakościowych. Oto lista branż, w których są szczególnie istotne:
- przemysł farmaceutyczny – produkcja leków, gdzie defekty mogą zagrażać zdrowiu, a raporty pomagają spełniać rygorystyczne regulacje;
- przemysł motoryzacyjny – wytwarzanie części i pojazdów, gdzie jakość wpływa na bezpieczeństwo i niezawodność;
- przemysł spożywczy – produkcja żywności, gdzie niezgodności (np. zanieczyszczenia) mogą prowadzić do wycofania produktów;
- przemysł elektroniczny – produkcja podzespołów i urządzeń, gdzie precyzja i brak wad są kluczowe dla funkcjonalności.
- przemysł medyczny – produkcja sprzętu medycznego (np. implantów), gdzie raporty jakościowe zapewniają zgodność z normami medycznymi.
Raporty jakościowe są nieco mniej istotne w branżach o prostszych procesach lub niższych wymaganiach jakościowych (np. produkcja masowa tanich dóbr konsumpcyjnych), ale w wymienionych sektorach są kluczowe dla utrzymania konkurencyjności i zgodności z przepisami.
Raporty profilowane – analizy dostosowane do specyfiki produkcji
Standardowe raporty w systemie ERP to tylko punkt wyjścia. W praktyce większość firm produkcyjnych korzysta z zestawień dopasowanych do ich konkretnych procesów, struktury organizacyjnej, branży i potrzeb zarządczych. Profilowane raporty są generowane na podstawie tych samych danych, ale z zastosowaniem indywidualnie ustalonych filtrów, formuł, warunków logicznych i układów tabelarycznych.
Raporty profilowane nie są funkcją „Premium”, a raczej naturalnym etapem rozwoju systemu ERP w firmie, która pracuje na danych i chce je wykorzystywać nie tylko do rozliczania, ale też do usprawniania. Jeśli ERP ma rzeczywiście wspierać produkcję, musi nadążać za zmianami – a profilowane raporty dają na to realny wpływ.
Vedno.ERP – system ERP dla firm produkcyjnych
Jako producent systemu Vendo.ERP mamy doświadczenie w analizie potrzeb firm produkcyjnych oraz w realizacji skutecznych wdrożeń w przedsiębiorstwach różnej wielkości. Oferujemy współpracę opartą na odpowiedzialnym podejściu, rozwiązaniach dostosowanych do konkretnych procesów oraz realnym wsparciu w osiąganiu celów biznesowych.